dinsdag 3 maart 2015

Helenaveen: Helena in 't Veen 19 km 3-03-2015








































Om tien voor negen ben ik met de wandeling gestart en om tien voor één was is weer terug op de parkeerplaats bij de kerk. Drie uur en drie kwartier gelopen en één kwartier gerust. Gemiddelde loopsnelheid 5,0 km/uur en totaal gemiddelde snelheid 4,7 km/uur. Het was twee graden Celsius en er stond een koude wind. Het was om negen uur nog wel droog. Om tien uur begon het te regenen. Gelukkig regende het niet hard, maar het hield ook niet meer op en af en toe ging het harder regenen. De temperatuur nam wat toe tot 5 graden Celsius. Gelukkig waren de paden goed te belopen. Er was weinig bagger. Dat komt natuurlijk ook omdat boeren geen toegang tot deze natuurterreinen hebben. Waar dat wel zo is wordt alles kapot gereden met die grote tractoren. Jammer dat het zo regende, want je kan toch meer van de natuur genieten met een zonnetje erbij.
Helenaveen werd in 1853 gesticht door de Bossche opzichter van Waterstaat Jan van de Griendt, wiens vrouw Helena Panis heette. Samen met zijn broer Nicolaas van de Griendt, en G.W.J. Carp uit Arnhem kocht hij 610 ha veengrond, die hier 3-7 meter dik was. De Maatschappij Helenaveen liet een particulier kanaal, de Helenavaart, graven. De zwarte turf die hier gewonnen werd, kon daar langs worden afgevoerd naar de Noordervaart. Later werd ook turfstrooisel vervaardigd en werd de concessie uitgebreid. Er bevond zich in Helenaveen zelfs een drijvende turfstrooiselfabriek. Het turfstrooisel werd uitgevoerd naar geheel Europa en diende ter vervanging van stro in de Londense en Parijse paardenstallen voor leger en tram.
Er werden zijkanalen (wijken)gegraven. Ook werden wegen aangelegd en huizen gebouwd voor de arbeiders. Oorspronkelijk waren dit deels strooijen keten. Zo ontstond Het Helena-Veen, bijgenaamd Het Strooijen Dorp. De huizen kregen ook een stuk grond waarop de bewoners land- en tuinbouw konden beoefenen.
Uiteindelijk is Helenaveen een tuinbouwdorp geworden. De vervening is nog doorgegaan tot in de jaren '70 van de 20e eeuw.
De Helenavaart, waaraan zowel Helenaveen als het Limburgse Griendsveen zijn gelegen, werd gegraven voor de afvoer van de turf.Aan dit kanaal werden zogenaamde drietandwijken verbonden, drie parallelle zijkanalen die aan het einde samenkwamen en zo in het kanaal overgingen. Deze verveningstructuur en het bijbehorende geconcentreerde fabrieksdorp Helenaveen zijn van zulke grote culturele en historische betekenis, dat het dorp in1999 het predicaat beschermd dorpsgezicht kreeg. Helenaveen en Griendtsveen zijn de enige veenkoloniën in Zuid-Nederland.

Geen opmerkingen: